CPU Fanının Dönmemesini Düzeltmenin 7 Yolu

CPU fanı çalışmıyor, bilgisayar teknisyenlerinin günlük olarak aldığı en yaygın şikayetlerden biridir . Sorun basit gibi görünse de çözüm öyle değil.

Dizüstü bilgisayarda CPU fanına normalde 3V veya 5V güç verilirken masaüstünde Güç Kaynağı Ünitesinden veya PSU'dan(Power Supply Unit or PSU) 12V ile güç sağlanır . Fan başlığı, fanın bağlandığı anakart üzerindeki bağlantı noktasıdır. Fanların çoğunda üç kablo/pim bulunur. Biri sağlanan voltaj (kırmızı), ikincisi nötr (siyah) ve üçüncüsü fan hızını(fan speed) (yeşil)/(sarı) kontrol etmek içindir. BIOS daha sonra (BIOS)CPU fanına güç sağlamak için kademeli bir mekanizma kullanır . Cihaz sıcaklığı eşik noktasının üzerine çıktığında fan normalde devreye girer. Sıcaklık ve CPU yükü arttıkça fan hızı artar. 

CPU Fanı Dönmüyor Nasıl Onarılır

Soğutma Neden Gereklidir?(Why is Cooling Essential?)

Soğutma(Cooling) , makinenizin aşırı ısınmadan en iyi şekilde çalışması için gereklidir. Bu, havalandırma cihazları, soğutma sıvıları ve çoğunlukla soğutma fanları kullanılarak gerçekleştirilir. Bu nedenle(Hence) fanın çalışmaması bir endişe nedenidir.

Bir bilgisayar için, PSU fanı, CPU fanı, kasa/şasi fanı ve GPU fanı, soğutma fanlarına örnektir. Kullanıcılar, CPU fanları dönmeyi bıraktığında, makinenin aşırı ısınacağını ve bir (CPU)BSOD atacağını bildirmişti . Termal izleme sistemi nedeniyle makine kapanır. Önyükleme işlemi sırasında bir fan hatasıyla karşılaşabileceğinden bir süre açılmayabilir. Bu makale sorunu ele alacak ve nasıl giderileceğini gösterecektir. ' CPU fanınız çalışmıyorsa ' senaryosu için temel çözümler içerir .

CPU fanınızın dönüp dönmediğini kontrol etmenin işaretleri nelerdir?(What are the signs to check if your CPU fan is not spinning?)

İşlemci üzerine monte edilen CPU fanının, aşırı ısınmasını ve hasara neden olmasını önlemek için onu soğutması gerekiyor. Bilgisayarınızın ekranını ilk açtığınızda, ürettiği bir ses duyabilirsiniz. CPU fan arızası, tüm masaüstü ve dizüstü bilgisayarları etkileyen yaygın bir sorundur.

Aşağıdaki sorunlardan herhangi biri/tümü meydana gelirse, bunun nedeni arızalı bir CPU fanı olabilir:

  • Bilgisayar genellikle beklenmedik bir şekilde kapanıyor – Kapanıyorsa ve yeniden başlatmak için (The computer often shuts down unexpectedly)Güç(Power) düğmesine basmadığınız sürece başlamıyorsa , bu bir fan sorunu olabilir.
  • Bilgisayar artık önyükleme yapamıyor(The computer can no longer boot) – Bilgisayarınız başlamazsa, CPU fanı çalışmıyor olabilir. Bu, anakarta zarar verebilir.
  • Önyükleme logosu görünmüyor(The boot logo does not appear) – Ekranı açtığınızda ve önyükleme logosu görünmüyorsa, CPU fanından ses gelmeyebilir.
  • Bilgisayar aşırı ısınıyor(The computer is overheated) – Bilgisayarınız bir süre çalıştığında yüksek bir sıcaklığa ulaşır ve fanın açılması gerekir. Fanın döndüğünü duyamıyorsanız, arızalıdır.
  • CPU fanı açılmıyor(The CPU fan does not turn on) – Makineyi açtığınızda CPU fanı açılmıyor.

Bilgisayar donanımının ve yazılımının düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için bir bilgisayar inceleme aracı yükleyebilirsiniz. Uygulama, CPU(CPU) fanının çalışmadığını tespit ederse sizi bilgilendirecektir .

CPU Fanınız dönmüyorsa Tehlikeler Nelerdir?(What are the Dangers if your CPU Fan is not spinning?)

CPU fanı çalışmayı bıraktığında, aşağıdakiler gibi birçok soruna neden olabilir:

1. Bilgisayar genellikle beklenmedik bir şekilde kapanıyor(The computer often shuts down unexpectedly) – Bilgisayar genellikle uyarı vermeden kapanıyor ve bu da aygıtın arızalanmasına veya veri kaybına neden oluyor.

Örneğin, makineniz beklenmedik bir şekilde bozulursa verilerinizi kaydetme şansınız olmaz. Ayrıca bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda tüm verileriniz kaybolacaktır.

2. CPU fanı çalışmayı durdurur(The CPU fan stops working) - Bu olursa, anakartın yanı sıra CPU'ya(CPU) da zarar vererek makineyi önyüklenemez hale getirebilir.

Ayrıca Okuyun: (Also Read:) Bilgisayar Nasıl Onarılır otomatik olarak kapanır(How to Fix Computer turns off automatically)

CPU fanım Dönmüyorsa Sebepleri Nelerdir?(What are the Reasons if my CPU fan is not Spinning?)

Bu, aşağıda listelenen çeşitli faktörler nedeniyle olabilir:

1. BIOS sorunları(BIOS issues)

Şimdiye kadar ATX anakartlar, (ATX)BIOS ayarlarında CPU fan sıcaklığını ve hızını takip etme yeteneğine sahipti . Böylece, CPU(CPU) fanını kontrol etmek için cihaz kasasını fiziksel olarak açmaya gerek yoktur . Bunun yerine, cihazınızı başlatırken bunu yapmak için BIOS ayarlarına girebilirsiniz.(BIOS)

Bazen BIOS , CPU hızını ve sıcaklığını izleyemeyebilir ve bu da CPU fanının çalışmayı durdurduğuna inanmanıza neden olabilir .

Bu sorunun nedeni büyük olasılıkla

a. CPU fanının güç kablosu yanlış takılmış: Örneğin, (The CPU fan’s power cord is incorrectly attached:)CPU fanını anakart üzerindeki kasa fanının elektrik fişine  bağlarsanız, BIOS fanınız tarafından izlenmez ve çalışmaz olarak işaretlenir.

b. İletişim sorunu(Contact issue)CPU fanının güç kablosu anakartla kötü temas kurarsa, BIOS CPU'nun(CPU) çalışmadığını bildirir .

c. CPU fanının zayıf tasarımı: (Poor design of CPU fan:)CPU fanının kötü tasarım ve kendi arızasının nedeni  olma olasılığı da vardır .

2. CPU Fanının Hatalı Kurulumu(Faulty Installation of CPU Fan)

CPU bilgisayarın anakartına kuruludur ve CPU fanı(CPU) CPU'ya kuruludur(CPU) . CPU fanı doğru şekilde takılmazsa düzgün çalışmayacaktır.

3. CPU fanında (in the CPU fan )toz(Dust) 

Bilgisayarınız uzun süredir kullanılıyorsa çok fazla toz üretebilir. CPU fanı çok fazla toz toplarsa , CPU hızını yavaşlatır ve muhtemelen CPU fanı arızasına neden olur. Normal çalışmaya devam etmesini sağlamak için CPU fanını düzenli olarak temizlemelisiniz .

4. CPU Fan Yatağı Sıkıştı(CPU Fan Bearing Jammed)

CPU fanı çalışmayı durdurursa, uzun süreli kullanım nedeniyle CPU'nun(CPU) yatağı tıkanmış olabilir. Bu, çoğu kullanıcıda bir veya iki yılda bir ortaya çıkan yaygın bir sorundur.

5. Arızalı CPU Fanı(Faulty CPU Fan )

CPU fanı , aşırı kullanımdan sonra kırılabilen bir bileşendir. CPU fanı hasar gördüğünde dönmeyi durduracaktır.

Soğutma, bilgisayarınız için çok önemli olduğundan, 'CPU fanı çalışmıyor' sorununun farkına varır varmaz, onu ele almalısınız.

CPU Fanı Dönmüyor Nasıl Onarılır

Method 1: Restart the Computer/laptop

CPU fanının torku olmadığından , bir parmak veya pislik tarafından engellenirse çalışmayı durdurabilir. Tozu temizledikten sonra bile, fanın yanmasını önlemek için çalışmayı durduracaktır. Sorununu düzeltmek için cihazınızı yeniden başlatın.

Yöntem 2: Fan kanatlarındaki kabloları temizleyin(Method 2: Clear the wiring in fan blades)

CPU fanları çok az tork sağladığı için fan motoruna giden teller kanatların dönmesini engelleyebilir. Fanı çıkarın ve fan kanatlarına takılan herhangi bir kablo vs. olup olmadığını kontrol edin. Fan kanatlarına kablo yapışmasını önlemek için fan telini yan tarafa epoksi ile sabitleyin.

Fan kanatlarındaki kabloları temizleyin |  CPU Fanının çalışmamasını düzeltin

Yöntem 3: Fan tozunu basınçlı havayla temizleyin(Method 3: Clear the fan dust with compressed air)

Toz(Dust) , fanları her zaman tıkar. Bu fanlar çok fazla tork üretmediğinden, birikim fan kanatlarına çarparak dönmelerini engelleyebilir. Fanı sökerek temizleyebilirsiniz. Nasıl yapacağınızdan tam olarak emin değilseniz, bir kutu basınçlı hava alın ve fan deliklerinden fışkırtın.

Not:(Note:) Fanın zarar göreceği için çok yüksek RPM'ye(RPM) ( Dakika(Revolutions) başına devir) ulaşmadığından emin olun .(Make)

Yöntem 4: Anakartı Değiştirin(Method 4: Replace the Motherboard)

Anakartın fan sorununa neden olup olmadığından emin olmanın tek yolu, bilgisayarınızı çalışan bir CPU fanıyla test etmektir. Dönmezse, anakartın değiştirilmesi gerekecektir.

Anakartı değiştirin |  CPU Fanının dönmemesini düzeltin

Ön koşullu elektriksel becerilere sahipseniz, CPU fan voltajı çıkışının 3-5V (dizüstü bilgisayarlar için) veya 12V (masaüstü bilgisayarlar için) arasında olup olmadığını da kontrol etmelisiniz . CPU'nuz fanı sıfır veya gereken minimum voltajdan daha az çalıştıramaz . (CPU)Bu durumda da anakartı değiştirmeniz gerekebilir.

(Make)Anakartın güç kaynağı birimi ve diğer bileşenlerle uyumlu olduğundan emin olun ; aksi takdirde, bunların hepsini değiştirmek için daha da fazla harcamanız gerekecek.

Ayrıca Okuyun: (Also Read:) BIOS Parolası Nasıl Kaldırılır veya Sıfırlanır(How to Remove or Reset the BIOS Password)

Yöntem 5: Güç Kaynağı Birimini (PSU) değiştirin(Method 5: Replace the Power Supply Unit (PSU))

Anakartı değiştirmek, tüm senaryolarda uygun bir çözüm değildir. PSU , dizüstü bilgisayarların ana kartına entegre olduğundan , anakartın değiştirilmesi sorunu çözecektir. Ancak, masaüstü kullanıyorsanız, 5V veya 12V besleme mevcut değilse fanınız çalışmayacaktır. Sonuç olarak, güç kaynağı ünitesini değiştirmeniz gerekecektir.

Güç Kaynağı Ünitesi |  CPU Fanının dönmemesini düzeltin

Bip sesleri duyarsanız veya birden fazla bileşen çalışmayı durdurursa (monitör, fan, klavye, fare) veya makine kısa bir süreliğine başlar ve ardından aniden kapanırsa, PSU'nun(PSU) değiştirilmesi gerekir.

Not: Aldığınız (Note:) PSU'nun(PSU) değiştirdiğinizle aynı besleme bağlantı noktalarına sahip olduğundan emin olun ; (Make)aksi takdirde bilgisayarın tüm bileşenleriyle çalışmayacaktır.

Yöntem 6: Yeni bir hayran edinin(Method 6: Get a new fan )

Fanı başka bir bilgisayarda denediyseniz ve çalışmıyorsa, yeni bir tane almanız gerekir. Yeni bir fan satın almadan önce herhangi bir şüpheyi ortadan kaldırmak için, fan terminallerinin gerekli güç kaynağını alıp almadığını iki kez kontrol edin.

Yöntem 7: BIOS'u Sıfırlayın(Method 7: Reset the BIOS)

Fanınız BIOS(BIOS) tarafından desteklenmektedir . Sıfırlamak, yanlış yapılandırmaları ortadan kaldıracak ve fanın işleyişini geri yükleyecektir.

BIOS'u(BIOS) nasıl sıfırlayacağınızı bilmiyorsanız , şu adımları izleyin:

1.(1. Turn off) Bilgisayarı kapatın.

2. BIOS(BIOS ) yapılandırmasına erişmek için güç düğmesine(power switch) basın ve ardından hızla F2'ye( F2) basın .

BIOS Kurulumuna girmek için DEL veya F2 tuşuna basın

3. BIOS'unuzu yeniden yapılandırmak için F9'a basın.(F9)

4. Esc veya F10 tuşuna basarak kaydet ve çık'ı seçin. (save and exit)Ardından, bilgisayarın yeniden başlatılmasına izin vermek için Enter'a basın.(Enter)

Windows 10'da BIOS'a erişin (Dell/Asus/ HP)

5. Fanın çalışıp çalışmadığını doğrulayın.

Yöntem 8: Yatakları yeniden yağlama(Method 8: Re-oiling the bearings)

Rulmanın düzgün çalışması için biraz yağlanması gerektiğinden, aşırı sürtünme nedeniyle CPU fanı çalışmayı durdurabilir. Bu nedenle(Hence) makine yağı ile yağlayıp tekrar hayata döndürmelisiniz.

CPU fanının üst kısmını çıkarmanız ve fanın eksenine bir veya iki damla makine yağı uygulamanız gerekecektir. Verimliliğini artırmalıdır.

Ayrıca Okuyun: (Also Read:) Windows 10'un Yüksek CPU ve Disk kullanım sorununu düzeltin(Fix High CPU and Disk usage problem of Windows 10)

CPU fanı çalışmıyor sorunu nasıl giderilir?(How to troubleshoot CPU fan is not running?)

Fanınızı test etmek için ayrı bir fan başlığı deneyin (anakartınızda fanlarınıza/fanlarınıza bağlanan terminaller). Dönerse, sorunun kaynağı anakart veya güç kaynağı birimi olabilir.

Tanınmış bir üreticinin fanını kullanmayı denemelisiniz. Çalışırsa, sorun büyük olasılıkla hayranınızla ilgilidir.

Varsa, bir multimetre ile kırmızı ve siyah terminaller arasındaki voltajı kontrol edin. 3-5V veya 12V değilse, anakartta veya güç kaynağında bir devre hatası vardır.

Aygıt(Device) tanılama araçları tüm bilgisayarlarda bulunur. Bu araçları kullanarak CPU fanını aşağıdaki gibi kontrol edeceğiz :

1. Monitörünüzü kapatmak için güç(power ) düğmesine basın. Sistem ( system) önyükleme seçeneklerine(boot options) erişmek için hemen F12 tuşuna basın .

2. Önyükleme menüsü ekranından Tanılama seçeneğini seçin.( Diagnostics)

3. Bilgisayarda algılanan tüm aygıtları gösteren PSA+ penceresi görünecektir. Tanılama, hepsini kontrol etmeye başlayacaktır.

4. Bu test bittiğinde, “hafıza testine devam etmek isteyip istemediğinizi” soran bir mesaj görünecektir. (” Choose)Hayır'ı( No) seçin .

5. Şimdi, 32-bit Tanılama(32-bit Diagnostics) başlayacaktır. Burada özel testi(custom test) seçin .

6. Testi cihaz(device) olarak  fan ile çalıştırın . Sonuç, test tamamlandıktan sonra görünecektir.

' Fan-[İşlemci Fanı] doğru yanıt veremedi(Fan-The [Processor Fan] failed to answer correctly,’) ' gibi bir hata mesajı alırsanız  , fanınız hasar görmüş ve yenisine ihtiyacınız olacak demektir.

Uygun bir CPU Fanı nasıl satın alınır?(How to buy a proper CPU Fan?)

Çoğu zaman, 'kötü CPU fan teması' sorunu, fanın kendisi tarafından tetiklenir ve bu da çalışmayı durdurmasına neden olur. Fanın kalitesizliğinden veya hasar görmüş olmasından kaynaklanabilir. Bu tür sıkıntıları önlemek için makinenize uygun ve güvenilir bir CPU fanı satın almanızda fayda var.

ADATA, Intel, Corsair, DEEPCOOL, COOLERMASTER ve diğer tanınmış CPU fan üreticileri bugün mevcuttur. Bu mağazalardan premium garantili güvenilir bir CPU fanı alabilirsiniz .

Uygun olmayan bir fan satın almaktan kaçınmak için önce anakart üzerindeki CPU'yu(CPU) incelemelisiniz .

Bir CPU fanı satın alırken göz önünde bulundurulması gereken en kritik faktörlerden biri, yaydığı ısı miktarıdır. İyi termal emisyona sahip bir fan, CPU'nun(CPU) aşırı ısınmasını önleyerek makinenin beklenmedik bir şekilde kapanmasını veya hasar görmesini engeller.

Sık Sorulan Sorular (SSS)(Frequently Asked Questions (FAQs))

S1. Windows 10'da 'BIOS'u varsayılana nasıl sıfırlayacağımı' bilmiyorum. Lütfen yardım edin.(Q1. I don’t know ‘how to reset the BIOS to default’ in Windows 10. Please help.)

Windows 10'da(Windows 10) BIOS'u nasıl(BIOS) sıfırlayacağınızı bilmiyorsanız , bunu şu şekilde yapabilirsiniz:

1. Başlat(Start) -> Güç seçeneğine gidin, (Power)Shift tuşunu basılı tutun   ve ardından Yeniden Başlat(Restart) düğmesini tıklayın. 

2. Ardından Sorun Giderme(Troubleshoot) -> Gelişmiş Seçenekler(Advanced Options) -> UEFI Ürün Yazılımı Ayarları seçeneğine gidin, (UEFI Firmware Settings)Yeniden Başlat(Restart) seçeneğine tıklayın , BIOS ayarları ekranında olacaksınız .

VEYA

Alternatif olarak, başlangıç ​​ekranındaki uygun tuşa basarak makinenizi normal şekilde yeniden başlatabilir ve BIOS ayarlarına önyükleyebilirsiniz. (BIOS)Farklı bilgisayar üreticileri, (Different)F12 , Del , Esc , F8, F2 vb. gibi çeşitli kısayol tuşlarını kullanır .

1. BIOS ayarları ekranında, (BIOS)BIOS kurulumu varsayılan seçeneğini bulmak için bilgisayar klavyenizdeki ok tuşlarını kullanın. BIOS sekmelerinden birinin altında olurdu .

2. Kurulum Varsayılanlarını Yükle(Load Setup Defaults) seçeneğini bulduktan sonra , bunu seçin ve Windows 10'da(Windows 10) BIOS'u fabrika(BIOS) varsayılan ayarlarına sıfırlamaya başlamak için Enter'a basın.(Enter)

3. Son olarak, BIOS'tan(BIOS) çıkmak ve kaydetmek için F10'a(F10) basın . Makineniz kendi kendine yeniden başlayacaktır.

Not:(Note:) Anakart atlama kablosunun sıfırlanması ve çıkarılması ve ardından CMOS pilinin yeniden takılması  , Windows 10'da (Windows 10)BIOS'u(BIOS) sıfırlamanın iki yöntemidir . 

S2. BIOS nedir?(Q2. What is a BIOS?)

BIOS ( Basic Input/Output System ), bilgisayarları önyüklemek için kullanılan bir tür üretici yazılımıdır (bilgisayar programı). Cihaz mikroişlemcisi tarafından açıldıktan sonra sistemi başlatmak için kullanılır. Bir bilgisayarın önyüklenmesi için bir BIOS'a sahip olması gerekir (BIOS).

CPU fanınız çalışmıyorsa, cihazınızda bir dizi arıza ve hatayı tetikleyebileceğinden sinir bozucu bir sorun olabilir. Bu nedenle, bu sorunu tespit etmeniz ve çözmeniz zorunludur.

Tavsiye edilen:(Recommended:)

Bu kılavuzun yardımcı olduğunu ve CPU Fanının dönmemesini düzeltebildiğinizi(fix CPU Fan not spinning) umuyoruz . Bu süreçte kendinizi zor durumda bulursanız, yorumlar aracılığıyla bize ulaşın, size yardımcı olalım.



About the author

10 yılı aşkın deneyime sahip profesyonel bir ses mühendisiyim. Küçük ev ses sistemlerinden büyük ticari prodüksiyonlara kadar çok çeşitli projelerde çalıştım. Benim becerilerim, müziğin kulağa harika gelmesini sağlayan mükemmel film müzikleri ve ses işleme araçları yaratmakta yatıyor. Ayrıca Windows 10 konusunda son derece deneyimim var ve bilgisayar sisteminizden en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olabilirim.



Related posts