Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

Bir dizüstü bilgisayarın ısı üretmesinin normal olduğunu hepiniz biliyorsunuz. Ancak ağır yük nedeniyle daha fazla ısı çıkardıklarında performansı etkiler ve bilgisayarı yavaşlatır. Bazen aşırı ısınma GPU, CPU, bellek modülleri ve diğer donanımlar(GPU, CPU, memory modules, and other hardware) gibi bileşenlerde kalıcı hasara neden olabilir . PC, Windows PC'yi(Windows PC) aşırı ısıdan korumak için Microsoft tarafından tasarlanan termal kısma (Microsoft)adı(thermal throttling) verilen bir güvenlik mekanizmasına(safety mechanism) sahiptir . Dizüstü bilgisayarların termal(thermal throttling) olarak daraltılması konusunda endişeleriniz varsa , bir termal kısma testi yapmak ve dizüstü bilgisayarın (thermal throttling)termal kısmasını(thermal throttling) düzeltmek için bu kılavuzu okuyun .

Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

Dizüstü Bilgisayar Termal Daralması Nasıl Onarılır(How to Fix Laptop Thermal Throttling)

CPU , yaklaşık 80 santigrat derece(80 degrees Celsius) kritik bir sıcaklığa sahiptir . Bir Windows PC yüksek bir sıcaklığa ulaştığında, aşırı ısının birikmesini durdurmak ve soğumaya başlamak için performansı düşer.

  • Genel olarak, bir mikroişlemcinin hızını otomatik olarak ayarlayarak ve dahili ısıyı ve(heat and damage) bileşenlerin zarar görmesini önleyerek güç kullanımını(power usage) optimize eder .
  • Bunun başlıca nedeni, yoğun bir oyun oynarken, zayıf hava akışı, uzun süreli dizüstü bilgisayar kullanımı ve hız aşırtma sırasında meydana gelen çok fazla yük ve yoğun kullanım gerektiğinde CPU veya GPU tarafından oluşturulan aşırı ısınmadır.(CPU or GPU)
  • Termal kısma sorununu(throttling issue) gözden kaçırır ve düzeltirseniz, dizüstü bilgisayarınız kalıcı olarak hasar görebilir.

Bu nedenle, kullanımını sık sık kontrol etmek ve daha erken bir aşamada çözmek çok önemlidir.

Not:(Note:) Kritik sıcaklık, işlemcinin üreticisine ve modeline göre değişir.

Ön Adımlar(Preliminary Steps)

Aşağıda, termal kısmayı önlemek için temel düzeltmeler verilmiştir.

  • Dizüstü bilgisayarın dahili bileşenlerinde toz (dust)olmadığından(do not have) emin olun , çünkü bunlar hava akışını engelleyebilir ve kompakt yapısı nedeniyle bilgisayarı tıkayabilir ve yeterli soğutma için boşluk bırakmayarak aşırı ısınmaya(overheating) neden olabilir .
  • Dizüstü bilgisayar (laptop)kullanımını (usage)en aza indirmeye(minimize) çalışın, çünkü bilgisayar ağır bir iş yüküyle uzun süre kullanıldığında termal daralma meydana gelebilir.
  • (Decrease)Oyun oynarken grafik kalite(graphic quality) ayarlarını düşürün .
  • Dizüstü bilgisayarın (laptop)termal daralmasını (thermal throttling)algılamaya(detect) yardımcı olan izleme yazılımı(monitoring software) kontrollerini düzenli olarak gerçekleştirin .
  • Saat hızının(clock rate) artırılması, işlemcinin normal(processor work) hızdan daha hızlı çalışmasını sağlayarak sıcaklığı önemli ölçüde artırır. Saat (clocking)hızını (speed)düşürmeye(reduce) çalışın . _
  • Bir soğutma pedi(cooling pad) veya hatta bir soğutma matı(chill mat) , dizüstü bilgisayarın genel sıcaklığını düşük tutmanıza yardımcı olabilir. Bu nedenle dizüstü bilgisayarın altına bir ped veya mat yerleştirin ve kullanın.(pad or mat)

Ayrıca Okuyun:(Also Read:) Ntoskrnl.exe Yüksek CPU Kullanımını Düzeltin

Yöntem 1: En İyi Performans Modunu Etkinleştir(Method 1: Enable Best Performance Mode)

Bazen, termal kısma sorununun(throttling issue) nedeni pil tasarrufu modu(battery saver mode) olabilir . Burada güç tasarrufu(power saving) , dizüstü bilgisayarın sürekli tüketimi sırasında sıcaklığı artırabilecek hedeftir. Performans modunuzu(performance mode) değiştirmek için aşağıdaki adımları uygulayınız.

1. Windows arama çubuğuna (Windows search bar)Denetim Masası(Control Panel) yazın ve gösterildiği gibi Aç'ı(Open) seçin .

Windows arama çubuğuna Denetim Masası yazın ve Aç'ı seçin.

2. Görünümü (View by)Büyük (Large) simgeler(icons) olarak ayarlayın . Ardından, Güç Seçenekleri(Power Options) düğmesini bulun ve seçin.

Güç Seçenekleri'ni seçin.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

3. Ardından, güç planını(power plan) gösterildiği gibi Yüksek Performans(High Performance) moduna değiştirin.

Not:(Note:) Seçeneğiniz yoksa , sol bölmede Bir güç planı oluştur'a tıklayın ve (Create a power plan)Yüksek Performans(High Performance) seçeneğini seçin.

Güç planında Yüksek Performans'ı seçin

Not:(Note:) Bu seçeneği bulamazsanız. Ardından, sistem tepsisindeki (system tray)pil simgesine(battery icon) tıklayın . Kaydırıcıyı En iyi performansa(Best performance) getirin .

sistem tepsisindeki pil simgesine tıklayın.  Kaydırıcıyı En iyi performansa getirin.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

Gelecekteki termal daralma sorunlarını önlemek için dizüstü bilgisayarınızın güç planını(power plan) her zaman yüksek veya en iyi performans modu olarak tutun. (performance mode)Bu yöntem, termal kısma sorununu çözebilir(throttling problem) ve önleyici bir önlem olarak kabul edilebilir.

Yöntem 2: Güç Planı Ayarlarını Düzenle(Method 2: Edit Power Plan Settings)

Termal azaltmayı kontrol etmenin başka bir yolu, Windows 10'da(Windows 10) güç planlarını düzenlemek ve değiştirmektir. Burada minimum ve maksimum işlemci sayısını 100'de tutmanız gerekiyor. 100'ün altındaysa laptopun yüksek kullanımda kısılmasına etki ediyor. Bu durumları 100 olarak tutmak için aşağıdaki adımları takip ediniz.

1. Windows arama çubuğuna (Windows search bar)Denetim Masası(Control Panel) yazın ve gösterildiği gibi Aç'ı(Open) seçin .

Windows arama çubuğuna Denetim Masası yazın ve Aç'ı seçin.

2. Görünümü (View by)Büyük (Large) simgeler(icons) olarak ayarlayın . Ardından, Güç Seçenekleri(Power Options) düğmesini bulun ve seçin.

Güç Seçeneklerini Seçin

3. Burada, gösterildiği gibi Plan ayarlarını değiştir'i(Change plan settings) seçin .

Plan ayarlarını değiştir'e tıklayın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

4. Ardından, vurgulandığı gibi Plan Ayarlarını Düzenle(Edit Plan Settings) sayfasında Gelişmiş güç ayarlarını değiştir'e tıklayın.(Change advanced power settings)

Gelişmiş güç ayarlarını değiştir'e tıklayın

5. Güç Seçenekleri(Power Options) penceresinde, İşlemci güç yönetimi(Processor power management) seçeneğini bulun ve gösterildiği gibi genişletin.

Gelişmiş ayarlar güç seçenekleri penceresi altında İşlemci güç yönetimini seçin

6. Maksimum işlemci hızı(Maximum processor rate) seçeneğini gösterildiği gibi seçin ve genişletin . Pilde(On battery) ve Takılı(Plugged in) seçeneklerini 100% olarak değiştirin .

Maksimum işlemci durumunu yüzde 100 olarak ayarlayın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

7. Şimdi, Minimum işlemci durumu(Minimum processor state) seçeneğini seçin ve gösterildiği gibi Pilde(On battery) ve Takılı(Plugged in) seçeneklerini 100% olarak ayarlayın .

Minimum işlemci oranını yüzde 100 olarak ayarlayın

8. Son olarak, Uygula'yı(Apply) seçin ve ardından değişiklikleri kaydetmek için Tamam'ı tıklayın.(OK)

9. Değişikliklerin ayarlar üzerinde etkili olması için bilgisayarınızı bir kez (your PC)yeniden başlatın .(Restart)

Ayrıca Okuyun:(Also Read:) Dönmeyen CPU Fanını Düzeltmenin 7 Yolu

Yöntem 3: Kayıt Defteri Düzenleyicisini Değiştir

Kayıt Defteri Düzenleyicisi(Registry Editor) aracılığıyla termal azaltmayı devre dışı bırakmak güvenli olmayabilir ve bilgisayarınızdaki tüm verileri kaybetmeniz mümkündür. Bu nedenle, tüm dizüstü bilgisayar için bir yedekleme yaptığınızdan emin olun. Ayrıca bu yöntem dizüstü bilgisayarın Termal Kısmasını(Thermal Throttling) önleyecektir . Devre dışı bırakmak için aşağıda verilen adımları izleyin.

1. Windows + R keys birlikte basın ve Çalıştır(Run) iletişim kutusunu açın.

2. İletişim kutusuna(dialog box) gösterildiği gibi regedit yazın(regedit) ve Enter tuşuna basın(Enter key) .

Çalıştır iletişim kutusuna regedit yazın

3. Kullanıcı Hesabı Denetimi(User Account Control ) isteminde Evet'e(Yes) tıklayın .

4. Kayıt Defteri Düzenleyicisi penceresinde şu (Registry Editor window)yola(path) gidin :

Computer\HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control

5. Sol bölmede Güç(Power) klasörünü bulun ve sağ tıklayın(left pane and right-click) .

Yola gidin ve güç klasörüne sağ tıklayın

6. Yeni'yi(New) seçin ve ardından gösterildiği gibi alt menüdeki Anahtar seçeneğine tıklayın.(Key)

Yeni bir klasör oluşturmak için Anahtar'ı seçin.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

7. Yeni (new) Anahtar(Key) klasörünü gösterildiği gibi PowerThrottling olarak adlandırın.

Bir PowerThrottling klasörü oluşturun

8. Sağ bölmedeki boş alana sağ tıklayın. (empty area)Yeni'yi(New) ve ardından DWORD (32-bit) Değerini(DWORD (32-bit) Value.) seçin .

Sağ bölmedeki boş alana sağ tıklayın.  Yeni'yi ve ardından DWORD 32 bit Değeri'ni seçin.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

9. Yeni oluşturulan anahtarı PowerThrottlingOff olarak adlandırın ve Enter'a(Enter) basın .

10. PowerThrottlingoff(PowerThrottlingoff) dizesini çift tıklayın .

11. Değer verisini(Value data) 0'dan 1'e (1)ayarlayın(0) ve değişiklikleri sonlandırmak için Tamam'a(OK) tıklayın .

PowerThrottlingoff dizesine çift tıklayın.  Değer verisini 0'dan 1 olarak ayarlayın ve değişiklikleri sonlandırmak için Tamam'ı tıklayın.

Not:(Note:) Daha sonra etkinleştirmek isterseniz, bu yöntemde Adım 1-4'ü izleyin. (Steps 1–4)Güç klasöründe (Power)PowerThrottling anahtarını bulun ve sağ tıklayın(folder and right-click) . Ardından, güç azaltmayı etkinleştirmek için Sil seçeneğini seçin.(Delete)

Güç klasöründe PowerThrottling anahtarını bulun ve sağ tıklayın.  Ardından, güç azaltmayı etkinleştirmek için Sil seçeneğini seçin.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

Yöntem 4: Termal Macun Kullanın

Termal macun uygulamak, termal daralan dizüstü bilgisayarlar için bir çözüm olabilir. Tüm bilgisayarlarda CPU'ya(CPU) bağlanan küçük bir termal sistem bulunur . Kompakt yapısı nedeniyle(Due) aralarında hava yoktur. Yine de, bu boşluklar arasına biraz hava girebilir.

  • Havanın kötü bir ısı iletkeni olduğunun farkındasınız. Dolayısıyla CPU ısındığında (CPU)mevcut hava(air present) nedeniyle ısıl iletkenliği düşer ve bu da CPU'nun (CPU)fazla ısısının(excess heat) dışarı çıkmasına izin vermez .
  • Ayrıca CPU'nun(CPU) soğuma sürecini de engeller ve dolayısıyla termal kısılmaya yol açar.
  • Aralığa termal macun sürülmesi havayı bloke eder ve termal sistemin daha iyi ısı iletkenliği ile soğumasını sağlar.

CPU'da termal macun

Termal Kısma Testi nasıl yapılır(How to perform Thermal Throttling Test)

Bilgisayarınızın kısıldığından şüpheleniyorsanız, dizüstü bilgisayar termal kısma testini sık sık gerçekleştirdiğinizden emin olun. Bu test , donanım bileşenlerinin zarar görmesine karşı koruma sağlayabilecek şekilde dizüstü bilgisayarınızın işlemcisine(laptop processor) göz kulak olur .

Seçenek 1: Kaynak İzleme Aracı Aracılığıyla(Option 1: Through Resource Monitor Tool)

1. Windows + R keys birlikte basın ve Çalıştır(Run) iletişim kutusunu açın.

2. perfmon.exe /res yazın ve Enter tuşuna(Enter key) basın .

perfmon.exe res yazın ve Enter'a basın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

3. Kaynak Monitörü aracını(Resource Monitor tool) resimde gösterildiği gibi ekranınızda bulabilirsiniz .

Kaynak İzleme aracını ekranınızda bulabilirsiniz.

4. Dizüstü bilgisayarınızı öncekiyle aynı şekilde kullanın. Vurgulanan Maksimum Frekans(Maximum Frequency) değeri , CPU'nuzun mevcut güç tüketimini(power consumption) açıklar . Burada eğer değer belli bir noktanın üzerine çıkmıyorsa laptopunuz boğuluyor demektir.

Seçenek 2: Görev Yöneticisi aracılığıyla(Option 2: Through Task Manager)

Görev Yöneticisi'ni(Task Manager) kullanarak dizüstü bilgisayar termal kısma testi de yapabilirsiniz . Aşağıdaki adımları izleyin.

1. Görev Yöneticisini(Task Manager) açmak için Ctrl + Shift + Esc keys aynı anda basın .

2. Ayrıntılar(Details) sekmesine gidin.

3. Sütun başlıklarından(column headers.) herhangi birine sağ tıklayın .

Ayrıntılar sekmesine gidin.  Sütun başlıklarından herhangi birine sağ tıklayın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

4. Sütun seç(Select columns) seçeneğini belirleyin .

Sütun seç seçeneğini belirleyin

5. Aşağı kaydırın ve Güç kısma(Power throttling) öğesini seçin . Tamam'ı(OK) tıklayın .

Aşağı kaydırın ve Güç azaltma'yı seçin.  Tamam'ı tıklayın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

Tüm işlemler Devre Dışı(Disabled) ise sisteminiz en iyi performanstadır.

Tüm işlemler Devre Dışı ise, sisteminiz en iyi performanstadır.

Ayrıca Okuyun: (Also Read:)Windows 10'da(Windows 10) CPU Sıcaklığınızı(CPU Temperature) Nasıl Kontrol Edebilirsiniz

Seçenek 3: Üçüncü Taraf Aracı-HWiNFO aracılığıyla(Option 3: Through Third-party Tool-HWiNFO)

Bu dizüstü bilgisayar Termal(Thermal) azaltma testini üçüncü taraf bir araçla gerçekleştirmek için dizüstü bilgisayarınıza bir HWiNFO uygulaması yükleyin. Bunun için aşağıda verilen adımları uygulayınız.

1. HWiNFO uygulamasını sisteminize indirin.

2. [v7.16] HWiNFO Beta sürümünü([v7.16] HWiNFO Beta version) yüklemek için İndir'e(Download) tıklayın .

v7.16 HWiNFO Beta sürümünü yüklemek için İndir'e tıklayın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

3. İndirilen yükleyici dosyasına(downloaded installer file) tıklayın .

İndirilen yükleyici dosyasına tıklayın

4. Kurulum dosyasına(setup file) çift tıklayın . Açılır pencerede Tümünü ayıkla'yı(Extract all) tıklayın .

Kurulum dosyasına çift tıklayın.  Açılır pencerede Tümünü ayıkla'yı tıklayın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

5. Konumu seçin ve (location)Çıkar'a(Extract) tıklayın .

Konumu seçin ve Çıkar'a tıklayın

6. Şimdi, başlatmak için uygulamaya(application) çift tıklayın .

başlatmak için uygulamaya çift tıklayın.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

7. Kullanıcı Hesabı Denetimi(User Account Control) isteminde Evet'e(Yes) tıklayın . 

8. Yalnızca sensörler(Sensors only) seçeneğini seçin ve kurulum sürecini(installation process) başlatmak için gösterildiği gibi Başlat(Start) düğmesine tıklayın .

Yalnızca sensörler seçeneğini seçin ve kurulum işlemini başlatmak için gösterildiği gibi Başlat düğmesine tıklayın.

9. Aşağı(Scroll) kaydırın ve işlemcinin DTS bölümünün(DTS section) sıcaklık değerini(temperature value) kontrol edin .

Aşağı kaydırın ve işlemcinin DTS bölümünün sıcaklık değerini kontrol edin.  Dizüstü Bilgisayar Termal Kısmasını Düzeltin

Burada sıcaklık değerlerini not edin. Değerler normalden çok yüksekse ve dizüstü bilgisayarınızdaki işlemci çok ısınıyorsa kısılacaktır.

Önerilen:(Recommended:)

  • Windows 10'da(Windows 10) Dosya İzinleri (File) Nasıl(Permissions) Değiştirilir
  • Android'de Pil Sağlığı(Battery Health) Nasıl Kontrol Edilir(Android)
  • Ntoskrnl.exe Yüksek Disk Kullanımını Düzeltin
  • (Fix Host Process)Senkronizasyonu Ayarlamak için Ana Bilgisayar İşlemini Düzeltin

Umarız bu kılavuz yardımcı olmuştur ve dizüstü bilgisayar Termal kısma sorununu(laptop Thermal throttling) çözmeyi öğrenmişsinizdir . Herhangi bir sorunuz veya öneriniz varsa, lütfen bunları yorumlar bölümüne bırakın. Daha sonra ne öğrenmek istediğinizi bize bildirin.



About the author

Hem Windows 11/10 hem de Apple'ın en yeni iOS platformunda deneyime sahip bir iPhone ve macOS geliştiricisiyim. 10 yılı aşkın deneyimle, her iki platformda da dosyaların nasıl oluşturulacağı ve yönetileceği konusunda derin bir anlayışa sahibim. Becerilerim yalnızca dosya oluşturmanın ötesine geçiyor - Apple ürünleri, özellikleri ve bunların nasıl kullanılacağı hakkında da güçlü bir bilgim var.



Related posts