Herkese Açık Bir Bilgisayar Nasıl Güvenle Kullanılır

Eski kötü günlerde, herkesin cebinde küçük bir süper bilgisayar olmadan önce, birçok insanın internete erişmesinin tek yolu bir internet kafeden(internet cafe) geçiyordu . Gelir, birkaç dolar öder ve belirli bir süre için kendinize bir bilgisayar alırsınız(set amount) .

Bu günlerde, Batı dünyasında halka açık bilgisayarların kullanımı nispeten nadirdir. Ne olursa olsun, bir noktada, herkese açık bir bilgisayar kullanmanız gereken bir konuma getirilme ihtimaliniz yüksek. Telefonunuz ölmüş veya çalınmış olabilir mi? Belki başka bir ülkedesiniz ve kapsama alanınız veya WiFi erişiminiz(coverage or WiFi access) yok mu? Bu noktada otel veya internet(hotel or internet) kafe bilgisayarı bir cankurtaran gibi görünebilir.

Bilmediğiniz şey, halka açık bilgisayarların önemli bir gizlilik riski(privacy risk) oluşturduğudur . Peki zamanı geldiğinde, bu zararsız görünen makineleri kullanmanın tehlikelerini nasıl en aza indirebilirsiniz?

Kamu Bilgisayarları Neden Bir Risktir?

Öncelikle(First) , bu bilgisayarların oluşturduğu tam riski netleştirelim. Herkese açık bilgisayarlarla ilgili temel sorun, onların halka açık(public) olmalarıdır . Kendi kişisel cihazlarınızla, başkalarının hassas bilgilerinizi almasını önlemek için geçiş kodlarına, parolalara ve güçlü disk şifrelemeye güvenebilirsiniz .

Herkese açık bir bilgisayarda, makinede bıraktığınız her türlü bilgi, bir sonraki kullanıcının istediği gibi yapmasını bekliyor. Bu gerçek bir sorun çünkü modern bilgi işlem ile bilgiyi dijital kepek gibi sağa sola bırakıyorsunuz. Genellikle bilmeden.

Bu makinelerin diğer ana riski, siz oturmadan önce(before) onu kullanan kişilerden kaynaklanmaktadır . Sadece tipik genel fare ve klavye(mouse and keyboard) biyolojik bir tehlike olduğu için değil, bu başka bir sorun olsa da, sizin için her türlü kötü sürprizi bırakmış olabilecekleri için.

Bu sürprizler, sizden çeşitli şekillerde bilgi sızdırmayı amaçlamaktadır. Bu, gerçekten acil bir durum olduğunda, son çare olarak halka açık bilgisayarları kullanmanız gerektiği anlamına gelir.

Şüpheli Her Şeyi Kontrol Edin

Yapmanız gereken ilk şey , makineye takılı şüpheli bir şey(anything suspicious) olup olmadığını kontrol etmektir. Yaygın bir öğe, bir USB keylogger cihazıdır.

Bu, klavye ve bilgisayar(keyboard and computer) arasında oturan ve o makinede yapılan her tuş vuruşunu kaydeden bir USB aygıtıdır . (USB device)Kaydedicinin sahibi, günlüklerini boşaltmak için daha sonra geri gelecektir. Daha sonra e-posta adreslerini, şifreleri ve kredi kartı(credit card) numaralarını arayacaktır.

Bilgisayara takılmış, tanımadığınız(t recognize) garip bir şey görürseniz , başka bir yere gitmek en iyisidir.

Tarayıcı Gizlilik Modları(Browser Privacy Modes Are Your) Arkadaşlarınızdır

Bilgisayarda bulunan tarayıcıyı kullanarak web'e göz atacaksanız, kesinlikle gizlilik moduna geçmelisiniz. Örneğin, Google Chrome'da(Google Chrome) buna gizli(incognito) mod denir.

Web'e özel bir Pencereden(Window) göz attığınızda , tarayıcı(browser doesn) hiçbir bilginizi kalıcı olarak kaydetmez . (t record)Pencereyi kapattığınızda, tüm tarama geçmişiniz(browsing history) , şifreleriniz, oturum açma bilgileriniz ve diğer benzer bilgileriniz kaybolacaktır.

Gizlilik(Privacy) modu , proxy sunucusundan veya ISS'den (server or ISP)hiçbir şey gizlemez(t hide anything) . Bu yüzden yasaklı siteleri ziyaret etmeyin. Herkese açık bir bilgisayarda internet etkinliğinizi(internet activity) gizlemek istiyorsanız, bir VPN ve belki de Tor tarayıcı(Tor browser) kullanmanız gerekir . Ancak, bu biraz farklı bir tartışma.

Taşınabilir Uygulamalar ve Canlı İşletim Sistemleri(Portable Apps & Live Operating Systems)

Genel tarayıcılarda gizlilik modunu(privacy mode) kullanmak biraz sağduyu olsa da, o bilgisayarda herhangi bir yazılımı kullanmaktan kaçınmak daha iyidir. Daha da iyisi, işletim sistemini(operating system) bütünüyle kullanmaktan kaçınabilirsiniz !

Bu bulmacanın ilk kısmı, taşınabilir uygulamalar biçiminde gelir. Bunlar kurulum gerektirmeyen(t require installation) , kendi kendine yeten ve herhangi bir ortamdan çalıştırılan özel uygulamalardır. Böylece taşınabilir uygulamaları bir flash sürücüye(drive and plug) yükleyebilir ve genel makineye takabilirsiniz.

Bunlardan ilki taşınabilir bir antivirüs paketi(antivirus package) olmalıdır . Ayrıca taşınabilir bir tarayıcı ve taşınabilir ofis paketi(office suite) eklemek isteyebilirsiniz .

Genel makinenin işletim sistemini atlamak söz konusu olduğunda, Linux gibi bir şeyin temiz bir işletim sistemi görüntüsünü(OS image) çalıştıran taşınabilir sanal makine yazılımını(machine software) kullanabilirsiniz . Bu, yeniden başlatma gerektirmeme avantajına sahiptir.

İzin verilirse, canlı bir işletim sistemini(boot a live operating system) bir flash sürücüden veya optik diskten de önyükleyebilirsiniz. Kişisel bilgilerinizin hiçbirinin kamuya açık makinenin kalıcı deposuna hiç dokunmamasını sağlamak!

Kendinizden Sonra Temizleyin

Elbette, taşınabilir uygulamaları ve canlı işletim sistemlerini kullanmak biraz öngörü gerektirir. Bir flash sürücü hazırlamanız, çantanıza atmanız ve sonra hiç kullanmamanızı ummanız gerekir. Bu bilgisayarlardan birini uygun koruma olmadan kullanmaktan başka seçeneğiniz kalmadığı bir durumda kalırsanız, daha sonra bazı dekontaminasyon çalışmaları(decontamination work) yapmanız gerekir .

Tüm tarama geçmişinizin(browsing history) ve tüm tarama verilerinin kaldırıldığından emin olmalısınız . Silinen bilgilerinizin kurtarılamayacağından emin olmak için makinede boş alan dosyası parçalayıcı(space file shredder) çalıştırmak da isteyebilirsiniz . Aynı şekilde , bilgisayarın (Likewise)geri dönüşüm kutusuna(recycle bin) hiçbir şey bırakmadığınızdan emin olun .

Bu ortak bilgisayardan herhangi bir hizmette oturum açmanız gerekiyorsa, ilk fırsatta parolalarınızı değiştirmek iyi bir fikirdir. Halihazırda iki faktörlü kimlik doğrulamanız yoksa, söz konusu her hizmet için açık olduğundan da emin olmalısınız.

Bir Byte Önleme , Bir Konser (Gig)Tedaviden(Cure) Daha İyidir(Prevention Is Better Than)

Genel bilgisayar güvenliğini(computer safety) bu kadar önemsemek biraz abartılı görünebilir . Ancak, siber suçlar, kimlik hırsızlığı ve daha da kötüsüyle dolu bir dünyada, yalnızca bu birkaç adımı atmak sizi (identity theft)internet suçlarının(internet crime) sert dünyasından korumanın anahtarı olabilir .

Bu nedenle, acil durum flash sürücüsünü bugün(drive today) hazırlayın ve zaten yeterince sorunla uğraşırken asla yakalanmadığınızdan emin olun.



About the author

Ben bir bilgisayar uzmanıyım ve iOS cihazlarında uzmanım. 2009'dan beri insanlara yardım ediyorum ve Apple ürünleriyle olan deneyimim, onların teknoloji ihtiyaçlarına yardımcı olmak için beni mükemmel bir insan yapıyor. Becerilerim şunları içerir: - iPhone'ları ve iPod'ları onarma ve yükseltme - Apple yazılımını yükleme ve kullanma - İnsanların iPhone'ları ve iPod'ları için en iyi uygulamaları bulmalarına yardımcı olma - Çevrimiçi projeler üzerinde çalışma



Related posts